Łańcut (woj. podkarpackie)
Pawel Bak, flickr.com
Łańcut położony jest w województwie podkarpackim, około 16 km. na wschód od Rzeszowa, na obrzeżach Pogórza Dynowskiego. Słynie on głównie z unikatowego kompleksu pałacowo – parkowego, który uważany jest za atrakcję turystyczną nie tylko w skali Europy, ale również całego świata.
Historia Łańcuta
Nazwa tej miejscowości wywodzi się od niemieckiego miasta Landshut, skąd w
XIV w. przybyli do Łańcuta niemieccy koloniści. Nazwa ewoluowała z Landshut, poprzez Lanczuth, Landssuth, Lanchth i Lanczuth, aby w końcu przybrać spolszczoną formę – Łańcut.
Łańcut został założony przez Kazimierz Wielkiego. W 1349 r., w dolinie rzeki Wisłok miała miejsce lokacja tego miasta wykonana z rozkazu księcia Władysława Opolczyka. Następnie zostali tu sprowadzeni koloniści niemieccy z Bawarii ( z miejscowości Landshut – z niem. „strażnica kraju”). W XV w. na ziemiach łańcuckich wybudowano drewniany zamek, który w następnym stuleciu odparł atak ze strony Tatarów. Niemiecka ludność z okolic Łańcuta zachowała swoją odrębność językową do połowy XVIII w. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, w latach 1918-1921, Łańcut stanowił miejsce przetrzymywania jeńców walczących w Ukraińskiej Armii Halickiej. W okresie II wojny światowej niemiecka administracja ponownie nadała Łańcutowi nazwę Landshut. W 1944 r. Alfredowi hr. Potockiemu udało się opuścić Łańcut, wywożąc jednocześnie z zamku najcenniejsze rzeczy, w tym także dzieła sztuki. W 1954 r. miasto powiększyło swój obszar dzięki przyłączeniu do niego części wsi Krzemienica i części wsi Wola Mała. Obecnie zajmuje ono powierzchnię niemal 20 km2.
Atrakcje turystyczne Łańcuta
Atrakcjami turystycznymi Łańcuta są:
- XVII-wieczny Zamek Lubomirskich i Potockich – to jedna z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w naszym kraju. Słynie ona przede wszystkim ze znakomitych wnętrz mieszkalnych, a także wyjątkowej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy w Łańcucie otoczony jest przepięknym starym parkiem w stylu angielskim, gdzie wznoszą się liczne pawilony oraz zabudowania gospodarcze. We wnętrzu tej magnackiej rezydencji każdy turysta znajdzie tu coś dla siebie. Możemy wybierać między: Storczykarnią, zbiorem pamiątek tworzących 3 stałe ekspozycje– mieszczańską, etnograficzną i pułkową, zbiorem sztuki cerkiewnej, budynkami zamkowych neobarokowych Stajni oraz modernistycznej Wozowni.
- synagoga położona niedaleko Zamku, przy placu Jana III Sobieskiego- ta XVIII- wieczna, zbudowana w typie wschodnim i drewniana bożnica stanowi jeden z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w naszym kraju.
- Muzeum Gorzelnictwa, działające przy zakładach spirytusowych i mieszczące się w klasycystycznym dworku z 1883 r.
- założony w 1777 r. Browar Łańcut
- Powozownia z 1902 r.
- Kościół Farny z obrazem Matki Bożej Szkaplerznej
- Rynek z kamieniczkami z XVII w.
- Galeria Sztuki „Papa Georgiou”
Warte obejrzenia i zwiedzenia są także okolice Łańcuta. Na północ od tej miejscowości znajdziemy drewniany Pałacyk Myśliwski w stylu szwajcarskim, umiejscowiony w Julinie, do którego prowadzi przepiękna aleja modrzewiowa. Jadąc w kierunku Kańczugi i dojeżdżając do wsi Markowa, można ujrzeć oryginalny skansen z typową zagrodą markowską, chałupą biedniacką (kmiecą) ze spichlerzem, stajenką i wiatrakiem. Gmina Markowa może poszczycić się również chałupą z XIX w. poety ludowego Jana Raka Husów. W Kosinie natomiast na turystów czeka drewniany kościółek kryty gontem wybudowany w I poł. XVII w. i posiadający wyposażenie z XVII i XVIII w.
Melomani na pewno ucieszą się z „Muzycznego Festiwalu w Łańcucie”, który co roku ożywia stylowe komnaty łańcuckiego zamku utworami Bacha, Mozarta, Vivaldiego czy Chopina. W latach 1980-1991 dyrektorem artystycznym tego przedsięwzięcia był znany krytyk muzyczny- Bogusław Kaczyńskie, dziś honorowy obywatel Łańcuta.
